Święto Konstytucji


Święto Konstytucji

Ustawa Rządowa z dnia 3 maja – uchwalona w 1791 roku to ustawa regulująca ustrój prawny Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie po konstytucji amerykańskiej z 1787 roku spisaną konstytucją.
Konstytucja łączyła w sobie szlacheckie wyobrażenia o rzeczywistej demokracji szlacheckiej z królewskim programem monarchii konstytucyjnej.

Sygnatariusze konstytucji:

  • Stanisław Małachowski referendarz wielki koronny, sejmowy i konfederacji prowincji koronnych.
  • Kazimierz Nestor Sapieha generał artylerii litewskiej, marszałek konfederacji Wielkiego Księstwa Litewskiego.
  • Józef Kazimierz Kossakowski biskup inflancki i kurlandzki.

Konstytucja 3 Maja zapisana została w 11 artykułach. Wprowadzała prawo powszechnej niepodległości dla szlachty i mieszczan oraz trójpodział władzy na władzę ustawodawczą – dwuizbowy parlament, wykonawczą król oraz sądowniczą.

Dzień 3 maja 1791 roku został uznany Świętem Konstytucji 3 maja. Obchody tego święta były zakazane podczas rozbiorów, a ponownie jego obchodzenie zostało przywrócone dopiero w II Rzeczypospolitej w kwietniu 1919 roku. Święto Konstytucji 3 Maja zostało zdelegalizowane przez hitlerowców i sowietów podczas okupacji Polski w czasie II wojny światowej, a po antykomunistycznych demonstracjach w 1946 roku nie było obchodzone w Polsce, zastąpione obchodami święta 1 maja. W styczniu 1951 roku święto 3 maja zostało oficjalnie zdelegalizowane przez władze komunistyczne. W 1981 roku  władze ponownie świętowały uchwalenie majowej konstytucji. Do roku 1989 w tym dniu często dochodziło w Polsce do protestów i demonstracji antyrządowych i antykomunistycznych. W roku 2007 po raz pierwszy na Litwie obchodzono święto Konstytucji 3 maja. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 roku Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście obchodzonych polskich świąt.